top of page

Andre Martinon

Andre Martinon Aihertarraren Bertsu batzu

  • 2004 Maiatzaren azkena

  • Ezkioko izarra

  • PACHKOTEYKO SEMEAK DOHOZTIRI

  • Pesarun, Pettito Sallaberriri (Heletara Etxeparekoa) sortzez, grabatua

  • Pesarun « Pettitto Sallaberriri » grabatua "bi" (hau Heleta Etxeparekoa Bastidako Pesarrura ezkondua)

  • AIHERRA ETA ANTZUOLA 2010 an

  • Maiatzaren lehena 2009à Ezpeleta

  • Ofiziuen gainian egin bertsu zonbait

  • Pettitto Salaberriri grabatuak, Herrien gainian egin zonbait bertsu

  • Bezkoitzeko berri 1942ko urtea «UGUTZEN» eskutik

  • URRIAREN 14a ANTZUOLA eta AIHERRAREN EGUNA AIHERRAN

  • 2012ko Urriaren 14a Antzuola eta Aiherra BASTIDAN izan

  • 2004 Maiatzaren azkenaBeltzuntze herriaren (Nafarroa) ezagutzerat egin piaian egin kantua

  • 1999eko Ekaina

  • BASTIDAKO iduzki ostatuan Urriaren 6a

  • 2016-ko Maiatza lehena Mungia Bizkaia

2004 Maiatzaren azkena


Beltzuntze herriaren (Nafarroa) ezagutzerat egin piaian egin kantua
 
 
Beltzuntze herriaren ezagutzerat gu

Herri huni bisitaz nahiz ezagutu
Beltzunztarren seaskarat baigira hurbildu
Hunen istorioa nahiz eskuratu
 
Beltzuntze herria da Iruña auzoan
Mendixka pollit batzu ditu inguruan
Berrogeita hamar jende baititu altzoan
Hogei haur ere ditu denak ikastolan
 
Beltzuntze herriraino girenean heldu
Neska xarmant bat baitzen han gure aiduru
Euskara ederrean gaitu gu agurtu
Berriz ikustekotan elgar utzi dugu
 
Nafarroan Iruña hiri nagusia
Horko erregiak zuen lehen igorria
Nafarra ipar aldera lurren zendaria
Bere zaldun fidela Beltzuntz Bizkondea
 
Nafarra elkarturik eremu ederra
Iparra eta hegoa baturik indarra
Beltzuntze zato berriz gure salbatzera
Jauregi eta guzi xutik ezartzera
 
Aiherrako herria beha bazterretik
Mendixkak baititutzu bi alde hortarik
Errege bidea erdi erditik
Beltzuntze jauregia so gaintto hartatik
 
Atxiki dezagula guk fedia pizturik
Egun batian girela izanen baturik
Nafartarren odolak ez du beste nahirik
Gure boza dadila munduan entzunik
 
Maiatzaren azkena da astelehana
Bi mila lau urtean kantu hau egina
Jauregi maitea zu gure bihotz mina
Zuri pentsatuz dugu pasatu eguna
 
Xipri Alberbide gure gidaria
Aiherra eta Isturitzeren artzain jarria
Zuri esker baitugu egun ikasia
Nafarran beltzunztaren heldu jatorria     

 

 

EZKIOKO IZARRA

 

-1-
Ezkioko izarra gogoan
Zaude zu aspaldi ilunpean
                           Lano baten gibelean           (bis)              
Gorderik zergaitikan
Ez zaude dixtiran
 
 
ERREPIKA 
Euskal Herri maitean zu baitzinen sortu
Jarri zinen gazterik hau nahiz salbatu
                          Eusko gudari zinen hortakotz bilakatu               (bis)   
Baina gero etsaiak zu saretara bildu
 
-2-
Euskal Herriaz maite mindu
Amodioak zu hortaratu
                                               Ezkiotik urrundu                               (bis)   
Ainitz duzu sofritu
Libertatia galdu
 
-3-
Sort herrian utzi umeak
Ohantzean dira nigarrak
                                         Ama ama oihuak                              BIS
Amak ezin entzunak
Nigar oihartzunak
 
-4-
Oroimenez baitugu zuri
Kantu hau hementxet eskaini
                                          Oroituz beti zuri                               BIS
Kartzelan den amari
Ezkioko izarrari 
 

Martinon André

 

     PACHKOTEYKO   SEMEAK    DOHOZTIRI

                    
 
    Edergailuz eder da hiriko moldea
    Ederrago langilez on den etxaldea
    Ama batek ukhan du hau pena ez dea
    Bere seme guzien gerlarat galdea
 
 
   Zortzi etcheko seme laborantchan trebe
   Etchea utzi dute langile bat gabe
   Madarikatu gerla hori bada lege
   Makura yarri dauku zuzenaren yabe
  
   Orhoit ama gaichoaz orhoit etchekoez
    Nigarretan han utzi areba gaichoez
    Berak orhoit baitira beren soldaduez
    Etsimendurik ez haz othoi  gerokoez
 
   Ama gaicho karsua zaude yainkoari
   Bihotz min yasanentzat harek dauka sari
   Nun ere baitituzu zure haurrak azi
   Zortziek yainko bera daukate gidari
 
   Hazila yin denean hostoak erortzen
   Ogiak aldiz eder alhoretan sortzen
   Gure deyari laster yainkoa den heltzen
   Bide makuerean girelarik sartzen
 
   Abendoko gau batez argitan zen lurra
   Bethelemen zelakotz sortu yesus haurra
   Otsoen erdirat yin achuri samura
    Berak chuchentzekotan  gizonen makurra
 
   Gorenekoak gora luretan behera
   Zeruko aingeruek dute kantu bera
   Eguberiz yesus heldu gu tarterat
   Bakearen gozoa guri emaitera
 
 
 
   Bertsu hauk eginak dira ((1939eko urtean))
  
    Jules MONIER erretor zelarik “Dohozti” Herrian

 

Pesarun, Pettito Sallaberriri  (Heletara Etxeparekoa) sortzez,   grabatua


 
                           Hego aldeko euskaldun batek
Bertsu hauek eginak dira JB Harambillet Pilotari   famatuari buruz.
 
 
 
 
                            Mila bederatzi ehun ta hogoi hamazazpi
                           Harambillet gainian errango dut hiz bi
                        Atano lauarekin jokatu du naski
                           Hura ona zen bainan hunentzat ez aski
 
                          Baionan trinketian urrian hamarra
                          Partida bat jokatu baitute azkarra
                          Atano Gipuzkoarra pilotan pizkorra
                          Ainitzez pizkorrago da Ezpeletarra
 
                          Laguner ez zuen nahi sosik galerazi
                          Pilota hatsemaiten lasterka zen hasi
                          Gero pareta jo   bi hortz ere hautsi
                          Halere du kintzea berak irabazi
 
                                Oinaze haundirekin berriz zuen jokatzen
                                  Partidaren galtzerik ez baitzuen pentsatzen
                                Lehenbizian bezala pilotan zuen joiten
                                 Horen  finezia ez da diruz pagatutzen
 
                          Hogeita bat urteko Haranbillet ttikia
                          Zangotik bururaino zaina da guzia
                          Pilotan joiten berriz guziz da bizia
                          Aitarekin gazterik ongi ikasia
 
                             Ezpeletan sortu zen mutik koskor hori
                          Ohore emaiten dio bere herriari
                          Otoitz egin dezagun hiru agur mari
                          Jainkoak eman dezan osasun berari

 

Pesarun « Pettitto Sallaberriri » grabatua "bi"
(hau Heleta Etxeparekoa Bastidako Pesarrura ezkondua)


 
Haltsun etxeko jaun bat mintzatu zen bera
Bere semiaren kontra harturik kolera
Alarguntsa batekin joaiten zauku ohera
Fortuna egiteko hauxe da manera
 
Semiaren erreposta huna zer den aldiz
Ez zela ez joaiten hura emazten nahiz
Doidoia hunkitu dut ttittietan erriz
Zeren ezagutu dut bero zela ainitz
 
Aita jarri zen beraz kolera gorrian
Etxea funditzen du tunantekerian
Miseria gorria beti familian
Hoxala galdu bahitz sortu hintzenian
 
Semiaren erreposta aitaren kolera
Ene gaztetasuna zaizuia sobera
Amorant izaitea ainitzez hobe da
Ezinez medikua izaitia ohera

AIHERRA ETA ANTZUOLA 2010 an


                                1
Urratsez urrats beti aitzina, badoa gure parea          
Sokarekilan urtez urtez du, egiten bere sarea
Herri anai baten egitea, baitzen gure hel bidea
Lehen landatu zuhaitzak baitu, orai hemen ekartzea
Gaur egun dugun ekintza hunek, erakusten du berea
                                        2
Ongi etorri Antzuolako, anai eta arreberi
Ipar aldera zuek guziak, zireztelakotz etorri
Anaitasunaren fruitua, hemen baitago ageri
Bihotza beterik daukagu, bisita eginik guri
Agur bero bat gu denen partez, anai dugun Herriari
                             3
Ehun eta berrogoi baitira, Aiherratik “Antzuolara”
Kilometrotan ez dela ainitz, begiratuz urrutira
Kendu dezagun buruetarik, jarri zuten muga hura
Euskaldun hauek betikoz gauden, elgarrekilan batera
Gure etxea azkatu arte, segi dezagun aurrera
                                  4
Nafarroako ipar aldean, kokatzen baita “Aiherra”
Liburu zaharrek diotenaz, ezin ukatu gainera
“Beltzunztarren” menpe egona , liburuen arabera
Benafarroako leiho hunetan, gaude gu beti begira
Uda berria noiz jinen zaukun, euskal Herri hunetara
                                 5
Esperantzaren leihoa dugu, guk idekitzen hemen
Adixkidetze hunek derauku,bihotza guri betetzen
Ilunpean egon ondoan, argira atera gaiten
Gure lehen egin bidea,elgart ezagutzia baitzen
 Ikas dezagun bi aldetarik, elgarrekilan bizitzen
                                   6
“Antzuolaren” izena dugu, hemen orai ikusiko
Herri sartzean ezarririk da “Aihertarrek” behatzeko
Herri anai bat hantxe dagola, guri oroitarazteko
Gipuzkoako xoko batean, harat joanez ikasiko
Hemendik goiti jakin ezean, ez den nehor geldituko
                                   7
Pauso haundia egin izan da, bat besteari hurbilduz
Bi herri euskaldunek eginik, urratsak elgarri buruz
Lehen lana zen  buruetarik, muga faltsu hori kenduz
Ipar aldeko eta hegoko, jendea gero uztartuz
Amodiozko zuhaitza landuz, bete dadin gero fruituz
                                    
Utzi ditzagun behin betikotz, guk dugun arteko gerla
Berexkuntzak bazterreratuz, juntatuz  gure ahala
Gure etxea antolatzea, eginez hor berehala
Eman ditzagun indar guziak, orai eginez bezela
Esenplutzat hemen harturik, ‘Aiherra’ta ‘Antzuola’  

 Maiatzaren lehena 2009à Ezpeleta  

 Maiatzaren lehena 2009à Ezpeleta  
 
 
 
Maiatzaren lehenak  derauku  / emaiten guri ardura
Elgarekilan gu egoitea  / Hegoa eta Iparra
“Gotzon Garate ren”inguruan / egin ginuen biltzarra
Zorigaitzean baigira aurten / galdu baitugu  indarra
Haren  itxura desagertu  da /baita haren irriparra
 
Egun batean gure etxetan /“Gotzon” zeraukun agertu
Gure eskualdetako  hizkera/ biltzea zuen helburu   
Atxotitzen,   erran zaharren /noiz entzunen zen aiduru
Arkatzarekin karnetatxo bat /sakelan zuela prestu
Entzun orduko apuntatzeko / ez zaien nehoiz ahanztu
 
Euskal Herriko xoko guziak / miatu  zituen hola
Gure memorioak ikertuz  / han ta hemen zabilala  
Munduan zear erabilia /  beste hizkuntzeren bila
Ama hizkuntza halere  zuen / ikusten lanjerian zela
Gogo ta bihotza eman zuen /   salbatu izan zadila
 
Erdarakadak, erran zaharrak /liburua zuen agertu
Hogei urteko baserietako / lana baitzuen hor bildu
Sekulakotz gordeak dira / zuri esker “Gotzon”  dugu
Euskal herriak eta euskarak/ zueri hor zorra baitu
Eskerrik asko zuk egin lana / betikotz duzu altxortu
 
Gizon bezela jende xumea / agertu zinen beti zu
Bakea eta maitasuna zen /zure solasean aipu
Zorigaitzean zure Herrian  /ez baita oraino lortu
Gain hartarikan “Gotzon” maitea / gutaz zare urrikaldu
Nigarretan utzi lagunak/zutan kondatzen baitugu  
 
Jaun  Goikoaren baratzean da /segur naiz zure egoitza
Inaki  Loiolakoak dautzu / ideki ateko giltza
San Franses Xabierekoak aldiz /dauzula eman laguntza
Erakusiz eta erranez  /hau da hemengo bizitza
Hemen  parabisuan zaude eta / denak anaiak gabiltza
 
Aurtengo maiatzaren lehena / baitugu ipar aldean
Kanbo eta Ezpeletako / bi herri hoien artean
“ Arditeya”deitu etxean / hasirik  egun goizean
Mixel Lekuonari bisitatxo bat / egin   dugu hor berean
Gero eguna guk pasatzeko / Ezpeletako herrian

Ofiziuen gainian egin bertsu zonbait

Ofiziuen gainian egin bertsu zonbait
 
 
 
Ene izpirituan bada zonbait bertsu
Zertan dutan solasa emaguzue kasu
Explikatuko baitut ahal bezain justu
Ofiziale hoietaz nahi naiz mintzatu
Hoien bizi moldia bertsutan kantatu
 
Lehenik aipa dezadan mahasturu jauna
Zurarekin hain untsa borrokatzen dena
Hunen lanak ez baitu faiantz  hoberena
Axolarik gabezaharrik zuraguntzarena
 Hark xiluak zilatu eta  Zurak du hobena
 
Goizetan tenorez jeikitzen hargina
Prezioa altxa dezan nahiaren beldura
Xahakua erdi badu baitu arrengura
Oihuka hasi eta agortzen zintzura
Aihenaren odola galdatzen ardura
 
 
Mandua krasturutik eihera zaina
Hunek sobera lakatzea baitu atsegina
Pizurik juan   zakua itzultzen arina
Haundizki ebatsiz trukatuz itzultzen irina
Ez dadila estona galdurik arima
 
 
Bolanjerek ere merezi aipatzia
Hoien balentria ez baita hobia
Guk merkatzen badugu bai ogi bihia
Horiek orduan doblatzen erria
Ustez hola egiten den karitatia
 
Orai aipa dezadan pietun faktura
Bi erroten gainean gostura dabila
Bere zaku beltzian igeri gezura
Borta guzietan trenpatuz zintzura
Etxera heldu orduko gorri du sudura
 
Herriko ostalera  badoazi jujera
Arrain eta xipekin lira joan beharra
Heier ebatsi ura kondu emaitera
Arno purrik ez dute ekartzen mahira
Baizik eta doala xuxenki burura
 
 
 
Tratulant  komertsantek ainitz irabazten
Ahalaz merke eros  ta kario du saltzen
Ele zuriak dituzte ongi baliatzen
Preziuan pizua haundizki ebasten
Jainkoak lan baduke holakoen juiatzen
 
Orai aipa dezatan oi kantoniera
Arranatzen dauzkuna bide berri ederra
Nola  fornitzen duen tresnaren giderra
Hain baitu bortitza laneko manera
Argi loa eginik heltzen da lanera
 
 
Erien ta errientsek beren eskoletan
Zazpi egunetarik bederen bostetan
Fransesa erakusten  trebeki denetan
Haurrek guti dakite hamalau urtetan
Baxelier guti da hoien eskuetan
 
Apezak igandetan dauku predeikatzen
Bertutezko bizia ongi esplikatzen
Barur eta meheak artetan manatzen
Bainan berari zaizko    begiak argitzen
Oilasko paretto bat badiozu ekartzen
 
Gutartean baigira ainiz laborari
Bi kilo lur jaraikitzen eskalapoineri
Bizkarra frogatzen du hemen direneri
Neguan hotzari udan beroari
Hil ondoan jainkoa urrikal baladi
 
Jauna ahotza nun den aise da ageri
Hunen etxia ardura ke pian igeri
Esku beltzez burdina joiten du bortizki
Herdoilaren kentzen hunek untsa  daki
Zarra onarekilan nahasten ikasi
 
 
 
Louis DONAPETRYeri grabatia

Pettitto Salaberriri grabatuak, Herrien gainian egin zonbait bertsu

Pettitto Salaberriri grabatuak Pesarrun bere
Loustauko ostatuan
 
Herrien gainian egin zonbait bertsu
 
                                                                
Ixturitze aldetik hurbil da “Heleta”
Trago bat ez da gaixto harat heldu eta
Hango mihi bipilek jakin elheketa
Ez baitira ixiltzen basoa huts eta
 
 
Heletaren ondotik huna “Irisarri”
Debrua behin batez han omen zen jarri
 Odolaren barnean  pozoina ezarri
Hango makil firindez ez gaitezen harri
 
 
Mendi xoko batean “Meharine” dago
Bixtan baino hobeki gorderik hobiago 
Jende manerakoak han dira arrado
Ohoin eta gitoez bethia baitago
 
 
Dena arrabots pindar eta tarrapata
Haunditzeko gelditu ttipi sortu eta
Horelako hazitik ai zer jende keta
“Aiherra” hortan dire harritzeko meta
 
 
“Aiherran” sortu ziren beherapenean
“Lekuine” hortan aldiz zonbait maiatzean
Pesta buruetako airen kantatzean
Parerik ote dute Frantzia guzian
 
 
« Hazpandar » zinezkoak haur hauretik goiti
Arno ausarkirekin nahi du ur guti
Eihenaren jusetik jauna beira hunki
Zintzura patar eta tripa du ordoki
 
 
 Zangoak arin eta buruz arinago
Ergelkeria nausi “Amikuzen” dago
Fortuna balinbaduk han bilhatu gogo
Adixkide maitea otoi etxian hago
 
 
 
 
“Garaziko” aldean herriko pestetan
Soinulariak heldu kantuz errepikan
Gaixtakerian trebe goizik jakin dantzan
Fortuna mehe ziek saindutasun hortan
 
“Aldudar” kasko gogor kopeta bortitza
Lazo burua eta begia zorrotza
Jaidura tematsua plantaz molda gaitza
Han ongi egin zuten mandoek egoitza
 
 
“Baxenabarra” arin ta ergel amikuze
Oro “xiberutarrek” garraitu zaituzte
Erreinak zalhu eta bixta ona dute
Sorgin zonbaitek buruz dohatu dituzte
 
 
« Lapurtar » gaizo hori nork du ahantziko
Hunek beti asti du lanera joaiteko
Bizia baderama bai bere gostuko
Ez zautzu tronpaturik   goizegi jeikiko
 
 
Agur “Donibandarra” ohoreak zuri
Eskuldunen  errege baituzu iduri
Behin zure nagusi baitzen galtxa gorri
Ederki zafraturik zuk duzu igorri
 
 
“Armendaritze” aldiz  euskaldunen perla
 Han ez omen da izan behin ere gerla
Jende plaxentagorik munduan ez dela
Nik beti enzun ditut  fama bazutela
 
 
Bainan oroz gainetik “Ixturitze” hori
Han dira kantariak elizan ageri
Mihia xorox eta artetan koblari
Heitarik bat hemen orai zazue adi
 
 
MONTALANBER batek eginak
Hemeretzi garren mendeko bigarren partian

     Bezkoitzeko berri   1942ko urtea               «UGUTZEN» eskutik

             Bezkoitzeko berri        1942ko urtea               «UGUTZEN» eskutik
 
            Beskoitzeko «OYHENART» gizon famatua
           Gauza guziez  beti da ocupatua
           Crayon eta papera eskuan hartua
            Denen ipour zilotik sudura sartua
 
            «Elhorian» izan da urde baten hiltzen
            Hango etxeko andria biziki eri zen
            Horek baizakien pikura emaiten
            Oratza muntaturik ganberan sartu zen
 
            Ganberan sartu eta pikura ezarri
            Ondorio gaixtoak baitiozka ekarri
            Emaztea ezartzeko manera txar hortan
            Pozoin gaixtoa zuen oratzaren puntan
 
            Atala zaldia eta  harrekin karrosa
            Baionan egin dute piaia airosa
            Barbera baten baitan ziren esperantzan
            Bainan han izan dia oi  debaldetan
 
            Hemeretzi ehun eta berrogoita bian
            Bertsu berri kantatzen orai naiz abian
            Zazpi zortzi presuna baitira Herrian
            Sukar batek harturik ezin egonian
 
            Eritasun gaitza da sukar bortitz hori
            Kokel zahar bat sutan kasik du iduri
            Barbera hurbil behar beti eriari
            kasu emaiteko haren foltsuari
 
            Mediku arrotz batzu herrian gertatu
            Gure eriak heier baitira fidatu
            Mia hementik eta handikan ikertu
            Bai eta medikuek gaitza ezagutu
 
            Eritasun horrekin ez da nehor hiltzen
            Bere denbora behar luze iduritzen
            Pazientziarekin gero da sendatzen
            Fruituak baitira han gero agertzen

URRIAREN 14a ANTZUOLA eta
AIHERRAREN  EGUNA AIHERRAN

                              URRIAREN 14a ANTZUOLA eta AIHERRAREN eguna

                                                             AIHERRAN

                              Benafarroa edo Baxenafarroa

                                                           

                                                            1

                          Zure anaia ttipiaz egun // hastera noa kantatzen

                         ''Nafarra'' maite zutaz mintzo naiz // zuk bainauzula griñatzen

                          Aspaldi baitu ezpatarekin // zintuztela partikatzen

                          Hego aldetik iparra zuten // harmekilan hor beresten

                          Oihu eta nigarren artian // etsaiak bereganatzen

                                                            2

                         ''Baxe-Nafarroa'' sortu baitzuten // guduka baten ondotik

                           Ipar_aldean Anai ttipia // bakarrik bizi geroztik

                          Ume xurtxa gelditu dela // berexia ordu danik

                          Anai haundia horxe berean // urrats bitan  gain hortarik

                          Noiz etorriko den egun hura // izaiteko elgarturik

                                                              3    

                          Muga kendurik zer atsegina // izanen den gut artean

                          Lehen ezarri zuten hesia // kenduko den  egunean

                          Nafartarrak elgarrekilan // bildurik zorionean

                          Anaiak berriz besakarturik // biziko gira bakean

                          Lehengo erresuma maitea // berpizturik azkenean

                                                              4

                          Ixtoriak erakusten du // lehen ere  ez zirela

                          Gure arbasoak lo egonak // lanean egin zutela

                          Aspaldiko denboretatik // erresuma egin zela

                          karlomañen denborakotzat // Herria bazagoela

                          Ibañetan erakutsi zen // kantuak dion bezela

                                                               5

                          Haize berri bat ufatzen baitu // hegotik ipar aldera

                          Nafarra berri baten itxura // ikusten da primadera

                          Berriz eskuratzea da // bere izaite bakarra

                          Egin dezagun denek uztartuz // elgartuz gure indarra

                          Gure lehengo erresumari  // emaitea  izaera

                                                                6

                          Nafarroaren leihoan dagon // nago kantuz Aiherratik

                          Ipar aldeko Baxenafarran // muga dagon zedarritik

                          Gure ametsa ez dakit nehoiz // sekulan beteko denik

                          Egin ahala egitea da  // ez baztertzea bidetik

                          Muga guztiak kenduz geroztik // ez baita ezin eginik

                                                               7

                          Gure hizkuntza euskara dugu // guretzat hor lokarria

                          Dezagun beraz hau begiratu // indartuz hunen bidia

                          Elgarrekilan orai bildurik  // eginen baita Herria

                          Hasi gaiten lanean eta // emanik indar guzia

                          Gora Nafarra euskalduna ta // harturik arnas berria

                            

                                                              8

                           Ixtoria egina baita // irabazdunek eginik

                          Orai ordu da galtzailearen// aho botza bat entzunik

                           Elgarrekin bizitzea // ez dela errexa denik

                           Mahi baten itzulian // gaiten  denak gu jarririk

                           Betiko bakea egiten da // denek elgar mintzaturik

                         

                     

                                               Andre Martinon Aihertarra

   2012ko Urriaren 14a Antzuola eta
Aiherra BASTIDAN izan



                        2012ko Urriaren 14a Antzuola eta Aiherra BASTIDAN izan

                         

                                    1

                            «BASTIDAko» auzo herrian//baitugu egun Bisita

                             Urte betetze baten harira//aurten bete zituela

                             Zazpi mende sortu zutela//paperetan dagoela

                             Nafarroko agintarien//manuz hori egin zela

                           «AIHERRAri» kendu baitzuten//lur eremu bat zabala

                                                              2

                             IRUÑATIK jin zen manua//ez tzen Aiherran ulertu

                             zer gatik beren lurra kentzea//ez zutela merezitu

                             Bainan nola « Erregea » zen//gure eremuen buru

                             lur zati bat hola kendu zen//orduan ziren jabetu

                             mila hireun ta hamabian//BASTIDA zen hola sortu       

                                                             3

                             Eraiki ziren etxe bizizak//baitziren hor bereziak

                             elgarri so ezarri zuzten//luze luze ta hertxiak

                             Kanpotik etorri jendeekin//bete zituzten guziak

                             Hizkuntza ere berea zuten//ez tziren ulergariak

                             Kaskoinez oraino entzuten da//hamar etarik zortziak

                                                              4

                             Aterabide bat behar zuela//Erregeak zuen asmatu

                             Hortakoz zuen gizontto horrek//Aiherrari lurra hartu

                             Portu baten eraikitzea // harentzat zela hel buru

                             Nafaroaren bizi bidea//beti nahian hobetu

                             Itsasorako bidea zuen//orduan hola zabaldu

                                                              5

                             Geroztik hunat gure ARANAK//ur ainiz ekarri baitu

                             BASTIDAKO portua ere//hor baitago desagertu

                             Ura ere geroztik hunat//baita biziki ttipitu

                             Gaur egunian ez bailitake//xaluparik hor pasatu

                             Bainan orroitzapenak ditugu// hementxet erreberritu

                                                              6

                             Nafarroako Herri batean/ /nago hementxe Kantari

                             Leiho xahara idekirik da//eta beha munduari

                             Ipar aldeko atea baitzen//lehen ere aipagarri

                             AIHERRAKeman zion lurra//NAFARROKOjendeari

                             Gaur egun ere gu prest baigira//laguntzeko IRUÑARI

                                                             

                          

                                       MARTINON  Andre

2004 Maiatzaren azkena
Beltzuntze herriaren (Nafarroa) ezagutzerat egin piaian egin kantua

2004 Maiatzaren azkena
Beltzuntze herriaren (Nafarroa) ezagutzerat egin piaian egin kantua
 
 
 
 
Beltzuntze herriaren ezagutzerat gu
Herri huni bisitaz nahiz ezagutu
Beltzunztarren seaskarat baigira hurbildu
Hunen istorioa nahiz eskuratu
 
Beltzuntze herria da Iruña auzoan
Mendixka pollit batzu ditu inguruan
Berrogeita hamar jende baititu altzoan
Hogei haur ere ditu denak ikastolan
 
Beltzuntze herriraino girenean heldu
Neska xarmant bat baitzen han gure aiduru
Euskara ederrean gaitu gu agurtu
Berriz ikustekotan elgar utzi dugu
 
Nafarroan Iruña hiri nagusia
Horko erregiak zuen lehen igorria
Nafarra ipar aldera lurren zendaria
Bere zaldun fidela Beltzuntz Bizkondea
 
Nafarra elkarturik eremu ederra
Iparra eta hegoa baturik indarra
Beltzuntze zato berriz gure salbatzera
Jauregi eta guzi xutik ezartzera
 
Aiherrako herria beha bazterretik
Mendixkak baititutzu bi alde hortarik
Errege bidea erdi erditik
Beltzuntze jauregia so gaintto hartatik
 
Atxiki dezagula guk fedia pizturik
Egun batian girela izanen baturik
Nafartarren odolak ez du beste nahirik
Gure boza dadila munduan entzunik
 
Maiatzaren azkena da astelehana
Bi mila lau urtean kantu hau egina
Jauregi maitea zu gure bihotz mina
Zuri pentsatuz dugu pasatu eguna
 
Xipri Alberbide gure gidaria
Aiherra eta Isturitzeren artzain jarria
Zuri esker baitugu egun ikasia
Nafarran beltzunztaren heldu jatorria     

               1999eko Ekaina

                                                                                                1999eko Ekaina
 
                   (lehen lerroa bietan)          Zoin goxo den  bizitzea Aiherrako herrian
                                                             Mendixka hoien, mendixka hoien mendixka hoien
                                                             Artean, pentze alorren erdian, TRALALALA!!!
 
                  (lehen lerroa bietan)          Etxe xuri gorri perde pentze alorren erdian
                                                             horko jendea,horko jendea,horko jendea
                                                             etxean, bizi da zorionean, TRALALALA!!!
               
                  (lehen lerroa bietan)          Aiherrako jendeak maite du euskal herria
                                                             horren hizkuntza,horren hizkuntza,horren hizkuntza
                                                             maitea,ez baitu nahi galtzea, TRALALALA !!!    
 
                  (lehen lerroa bietan)          Aiherrako gazteria berez da xarmegarria
                                                             goratzen baitu, goratzen baitu, goratzen baitu
                                                             herria, lehengoek ezarria, TRALALALA!!!
 
                 (lehen lerroa bietan)           Zoin ederra zinen lehen Beltzuntzeko jauregia
                                                             gaintto batean, gaintto batean, gaintto batean
                                                             jarria oroitzapenez betea,TRALALALA!!!
 
                  (lehen lerroa bietan)          Laborantxa ta lantegi Aiherran dira kokatzen
                                                             hoieri esker, hoieri esker, hoieri esker
                                                             bizitzen, hemen jendea egoiten,TRALALALA!!!
 
                  (lehen lerroa bietan)          Zaharrak eta gazteak laket dugu kantatzea
                                                            alaitzeko, alaitzeko, alaitzeko,
                                                            bizia, ez dadin izan trixtia, TRALALALA!!!
 
                  (lehen leroa bietan)           Lur huntan dugun pasaia labur adixkidea
                                                            ontsa dezagun, ontsa dezagun, ontsa dezagun
                                                            balia, idurikatzian bertzea, TRALALALA!!!bietan
                                                           
 
                                                             Andre          MARTINON
                                                             Arkigaraikoa (edo Kapotenea) Apairi auzoa

BASTIDAKO iduzki ostatuan Urriaren 6a

BASTIDAKO iduzki ostatuan Urriaren 6a
                           1
Anei arrebak entzun/egun nere hitza
Idekitzen baitut hor/nik nere bihotza
Elgarrekin biltzia/sortzen esperantza
Lagun artiak ekartzen/betiko emaitza
                          2
Egun batean ginen/gu “Aiherran” sortu
Gure aitamen onduan/gintuzten altxatu
Haurzaroko denbora/laster zen pasatu
Gazterik baiginen gu/lanian abiatu
                           3
Haur denboraz orroituz/baitzen guretzako
Ametsez beterikan/iñorantendako
Hala ere ginuen/griña guk etxeko
Aita amen onduan/heien laguntzeko
                           4
Goizean goizik oinez/eskolarat juaiten
Eskola baitzen urrun/batzuentzat bederen
Boneta buruan eta/kloskek lurra jotzen
“Lavie” errientsa zen/gutaz arduratzen
                            5
Lau urte  ‘’Lavie’’ –rekin/pasatu ondoan
“Desmoulin” jauna jin tzen/borondate onean
Merezimendu osos/ari zen lanean
Gure jakitatea/aberastu nahian
                          6
Behereko eskola/laikoa baitzen
Aiherrako mutikoak/han ibiltzen ginen
Neesken eskola aldiz/ gaineko aldean zen
Seroren lana baitzen/nesken eskolatzen
 
                            7
Eskolatik landa zen/bakotxak lanean
Ez baitzagon josteta/bizitze bidean
Batzu etxean eta/besteak kanpoan
Hauturik ez ginuen/ginen beharrean   
                                8
Elizarako ere/guk ginuen griña
kristauen bizitza zen/gure aitamena
Gure apeza “Bihotx”/herrian artzaina
“Kotzino kotzino” zen/haren hitz gordina
                            9
Apez saindu zintzoak/gu gaitu  markatu
Haren denboran baitzen/bokazioniak sortu
Lekuko baita hemen/“Martine” zu zaitu
Kurutziaren alaba/hortxet bilakatu
                                 10
Bakotxa hartu dugu/bide diferenta
Lur huntako legea/hola egina baita
Zorigaitzarekilan/batzuetan latza
Bertze batzuentzat aldiz/oso atsegina
                                11
Maitasuna baitugu/hemen zimendia
Egon gaiten gu beti/hortaz jabetia
Lur huntako itzulia/labur maitea
Untsa dezagun beraz/guk hemen balia
                              12
Ikusiz nola juan den/guretzat bizia
Batzuentzat laburra/bertzentzat luzia
Galdetu dezagula/jainkoari grazia
Lur  hau uztean jaunak/berekin hartzia 
                       ANDRE MARTINON

2016-ko Maiatza lehena Mungia Bizkaian

1

Aurtengo maiatz lehenak gaitu Mungia herrira bildu

Moxone baserriko lagunek gaituzte gu gomitatu

Baserri hori Gotzon Garatek ardura zuen aipatu

Etxe hortako amona zuen ainitzetan galdezkatu

Eskualde hortako hizkera zuela hor apuntatu

2

Euskal Herriko ohantzea da Mungiako eskualdea

Euskaldunen kontzientzia egin zela hor piztea

Ezen Bizkaiko semea zen Xabino adixkidea

Gure aberzaletasunaren haziaren sortzailea

Bai eta Gernikako arbola landatu den lur aldea

3

Gotzon Garate gogoan dugu maiatzaren lehen huntan

Ezagutzea egin ginuen behin gizon haren baitan

Karnetaxo bat ateraturik prest zagon beti eskuetan

Hitz arraro bat entzun orduko haren gogoa zen pestan

Xinaurriaren lana du egin euskararen mesedetan

4

Urte guziez egitearen egun bat haren omenez

Hego eta ipar aldea elgar bilduz urtez urtez

Talde ederra dugula orai egina guk gogo onez

Bakearen urxoa dabil euskal zeruan hegalez

Gain hartarik lagun gaitzazu Gotzon maitea otoitzez

5

Gorrotorik gabeko mundu bat guk amesten dugula

Dezagun gure indarak batuz egin alde in ahala

Uda berri bat itzulian hor senditzen heldu zaukula

Aspaldian nahia dugu bizi euskaldun bezela

Azkenean ardiesteko lur eremu bat zabala

6

Beste urte bat iragan dauku goiti beheiti askorekin

Orai zer pentsa zer antolatu dezagun guk elgarrekin

Hola segitu nahi duenak bada oraino zer egin

Osasuna hor ere dago bere lege zorrotzekin

Koldo ere ez ote dago aspertua hor gurekin ?


MUNGIA 2016ko Maiatza lehena

Domingo edo Erasme Lardapiden oroitzapenez zonbait bertsu

Nahi ukan diat aipatu gizon''Umanizta'' hori,(Lardapide Domingo) zerbait geldi dadin horri buruz, ahantzia baita asko jendetarik.

ANDRE MARTINON

                          2017Ko urtea     Aiherra Uhaguneko Gizon baten orroitzapenak
                                              Doinua: Mutil koxkor bat                             

  1                                                                         1

Uhagunia etxeño bat hor/Aiherra ezkin batean

Zokoa deitu auzo batean/eraikia hor denboran

Urari hurbil zenaz gainetik/Eiheraño bat aldean

Auzoko eta urunekoak/heldu ziren beharrean

Irina eho egiten tzuen/lakatzearen trukean                              

2

Etxeño hori lehen izan zen/famatua garai batian

Ainitz aipatu izanik baitzen/hemeretziko mendean

Lardapide izeneko bat zen/etxe horen ohantzean

Horko seme bat famatua zen/atera bizi bidean

Domingo sortu izenarekin/Erasme gero hiltzean                            

  3

Mila zortzi ehun bederatzi/hori sortu zen urtea

Gaztetan herriko eskolan/ibilia zela gaztea

Girixtinoki altxatu zuten/aitamek bere semea

Gero adinian heltzearekin/utzi zuen ohantzea

Hego amerikan ibili baitzen/gure Domingo gaztea                               

4

Urte batzu pasatu eta/berriz itzuli herrira

Ez zen geldirik egon gizona/ez zen alferrik egona

Dirua ere ekarri zuen/lanaren sari ordaina

Bere pentsa moldeak ziren/han aldatu  gain behera

Erasme deitu humanistaren/baitzen dizipulu egina                                

5

Urundu zela elizetarik/urrundu bere urratsa

Ez baitzuen entzutia nahi/apezek zuten solasa

Anaia apez izana gatik/segitzen zuen bere pentsa

Halere ez zuen aldatu/bere ikus molde kuriosa

Jaun jinkoarekin zuzenean/hartu emana zehatza                                  

  6

Gizon onaren fama baitzuen/bildua bere bizian

Irabazi dirua zuen/partikatua hiltzean

Jende beharduner utzi baitzuen/agertzen da idatzian

Testamentu bat hor gordea da/gure Herriko Etxean

Nahi duenak ikus dezala/baita denen zerbitzuan                                 

7

Testamentu horrek zer dion berez/bi hitzez dezagun erran

Lehenik bere asmoak ditu/erraiten papertxo hortan

Behartsueri egiten zaio/partenõ bat lehenbizian

Behereko eskolari ere/laguntza bat ukan dezan

Plazaño bat xutik ezarriz/pilotan artzeko gisan                                

8

Xortean gazte hautatuentzat/diru pixkat ere bazen

Eskolan sartzen ziren haurrentzat/ez zuen ere ahazten

Gero bere buruarentzat/Hil-Herri bat egin zuen

Bere etxeko lurretan zela/mahastien erdian zen

Lau muru eder Ate batekin/bere tonba zuela zaintzen

 
                9

Baldintza batzu ere badira/ testamentuan jarriak

Herriko etxiak hil hobiaren/xukun atxikitzia Harriak

Merezitu zuela harrek/hori denen egitiak

Bainan dirua bazeno bankuan/egin ziren hoi guziak

Eta orai zer ikusten dugu/laparrez denak hartiak                                      

10

Orroitzen niz ni haur denboran/joaiten ginela gu oinez

Gure eskolako,Errientsarekin/joaiten ginen urtez urtez

Domingo-ren Hil-Harrirat/agurtzera goizño batez

Eta orai abandonatua/urrunegi ote denez ?

Ala bere Erazmen gogoak/urrundu du Aihertarrez                                   

A.Martinon

Urrezko eztei batzu Aiherran 1968x2018ko agorrila 4a

Airea:mutil koskor bat

1

Mila bederatzi ehun eta/hiru hogeita zortzia

Larunbata zen eguna eta/uztaila hilabetea

Armendaritze eliz barnean/jende multxo bat bildia

Neska gazte bat xuriz jantzia/ aintzi aitzinian jarria

Gizon gazte bat zuela ondoan/aldarean hurbildia

2

Bi gazte hoien inguruan hor/familia ta lagunak

Haurrideak eta kusi maiteak/elgarrekinlan bildiak

Kartsutasuna zela nagusi/entzuten eliz kantiak

Etxegarai apez haundiak/benedikatzen guziak

Inomine patris eta filii/zarezte hor ezkondiak

3

Huna nun beraz ikusten diren/bi gazteak elgarrekin

Besoz beso kanporat juhan/errian erraztunekin

Geroari begira zauden/zer behar zutela egin

Ez zareztela sekulan bazter/zuzeneko bidiarekin

Behardunak lagundu eta/ona izan guziekin

4

Mundu guzia guretzat zela/uste ginuen orduan

Biak gazte ta lorios ginen/adinik hoberenean

Buruz buru elgarrekilan/hor abiatu bidean

Ohantzeño bat eskuraturik/Aiherra herri lurrean

Ongi etorri egin ginuen/lau haurrer zorionean

5

Euskaldunak ginelakoan/sendi arazi nahian

Haurrak altxatu ginituen guk/euskal herriko legean

Arbasoen hizkuntza zenez/mintzatzen gure etxean

Euskarak zuen lehentasuna/izan gure familian

Herriaren amodioa hor/sar arazi odolean

 

6

Urteak jin ta urteak juan/segituz gure ildoa

Urratsez urrats beti aitzina/egin dugula bidea

Herriaren alde izan da /guretzat eginbidea

Helburua zen euskal herria/euskalduna egoitea

Ahal ttipiak baturik hortxet/indar berriak batzea

7

Berroita hamar urte du aurten/elgar juntatu ginela

Mende erdia elgarrekilan/guk eremana dugula

Baratze batian landatua zen/amodioaren arbola

Emaitzak onak agertzen dira/fruitu itxura badela

Denak elgarrekin batasunian/luzaz maita dezagula

8

Orain dutan arazoa da/osagarriaren eza

Erremedio eta medikuekin/pasatzen da ene goiza

Luzatu nahi dugulakoan/ukana dugun bizitza

Onhartu behar egoera hau/izan ta ere bortitza

Gelditzen daukun mementotxo hau/atxikiz hor esperantza

 

9

Urhezko ezteiak ditugu/egun hementxe ospatzen

Holako egun arradoak hor/ez dira beti gertatzen

Bizian diren gora beherak/gainditzera entseatzen

Gure denbora iragan baita/leku bat hemen egiten

Eta orai hementxe gaude/iraganetaz orroitzen

10

Bertsu hauk dira explikatzeko/gure ibili bidia

Kondatze hau laburra bada/suieta da berezia

Mende erdi bat ginela hanxet/elgarrekin uztartia

Bide luze hoi egin dugunez/elgarrekin ospatzea

Bizi bateko on eta xarrak/zendako ez aipatzea

11

Eguneratzia bizi modua/izan da gure ardura

Gauza berriak buru barnean/gure baitan onartzera

Segitu behar bizi moldeak/aitzinera so egitera

Aldaketa haundiak dira/lehendikan oraiera

Lehen ikasi gauzak gorde ta/egunekuen ikastera

12

Gizonaren pasaia hunek/galdera ainitz ekartzen

Gizakia nundik datoren/erranzun gabe gelditzen

Mixteriozko galdera hori/betidanik da pausatzen

Gure buruak badu oraino/karkula egiteko hemen

Segur gira gauza batetaz/ez gira hemen egonen

13

Aiherrako herriko seme/ni nintzela lehen sortu

Donoztiri herriian aldiz/Aña-Mari munduratu

Zortearen indarrak zuen/gure birdiak kurutzatu

Amodioaren mixterioak/biak gintuen juntatu

Lur huntako gure pasaia/itxura hortan agertu

14

Hamalau bertsu zueri hor/egun huntaz orroitzeko

Orroitzapen bat geldituko da/guretzat hor betirako

Bikotearen ibilbidean/urrezko ezteiak ospatzeko

Lur huntan dugun pasaiño hau/oraitxetan markatzeko

Familia eta adixkidekin/egun hunen gozatzeko

 

 

 

 

Aña-Mari eta Andre Martinon

Titre 6
bottom of page