-
KRINOLINAK
-
(1771-1853)
-
AHAZPARNEN
-
KANTU BERRI BATZU
-
PRIMO MIHI
-
GORMANT HANDIA
KRINOLINAK
(B. Larralde Bordaxuri)
1
Avec gaîté nous allons botzak altxatzerat,
Pour complimenter nos filles errepikatzerat.
Celui qui veut sera libre irri egiterat,
Dix couplets qui sont jolis goaz kantatzerat.
2
Dans le moment où nous sommes zer dugu ikusten ?
Toutes les filles à la mode zaizkigu beztitzen,
Troussées dans les crinolines dira ibiltzen,
Jusqu'au dernier degré gaituzte nardatzen.
3
Les cocottes de ce jour modak segitzeko,
Vendent leurs pauvres mères ongi apaintzeko,
Ceci est fort surprenant, gaitza sinesteko,
Entrons dans quelques détails hemen frogatzeko.
4
Il leur faut tous les deux jours kotilunendako,
Demi kilo d'amidon horren kasatzeko ,
Quatorze sous de charbon burdin berotzeko,
Voilà qui ne va pas mal dotea biltzeko.
5
Leurs cotillons sont cousus hameka herritan,
Sept mètres et demi et plus neurtuak botigan,
La bourse étant vide hartuak zorretan,
Chantons "la farie don don !" orai aire huntan.
6
Il leur faut pour la tête mottoal zetazko,
Si c'était possible kofiak ederako,
Elles n'auraient pas du tout honte xapela hartzeko,
Coiffées à l'impératrice andre ibiltzeko.
7
Qu'arrive-t-il ensuite hekien etxetan ?
Les crémaillères sont témoins sukalde heietan :
La méture leur manque souvent, deusik ez manketan,
Pensez, pensez sur ce point, kanbiatzekotan.
8
Bien souvent nous regardons heien aiteri,
Les vestes, les pantalons, pedaxu heieri,
On donnerait un centime gaixo hekieri,
Avec tout ça leurs grisettes, dukenak iduri.
9
Pères et mères, nous vous dirons : zaizte onegiak,
Vous maillotez vos enfants, iduri panpinak.
Quand le temps sera passé, ah ! zer urrikiak !
L'orage fondra sur vos têtes, bustiran begiak !
(1771-1853)
CII
274
Ahazparnen artzain handia, artzain estimagarria,
Bere partetik sustengatzen du bortizki errelijionea.
Orai ere herrian du bere gostuko misionea.
Otoitz dezagun zeruko Jainkoa, kontserba dezan bizia..
Ahazpamen lehen ere askotan da distingatu;
Oraino ere obra on egiten ez ahal da enoatu;
Misione bat xarmegarria orai zaio arribatu;
Non ez den arras paganoa behar baita gonbertitu.
Misione horren izendatziaz egiten ote da sumarik?
Mundu guziak badakigu ongi dela hautaturik,
Bat Baionatik, bertzia Lapurdin, biga Baxenabarretlk,
Apostoluen imitatzeko, non ote dute parerik?
Zuk beraz Mr Lahirigoyen, Baiona duzu kitatU,
Zure anaia Lapurtarrak nahi tutzu gonbertitu;
Sasoin gogorrik ez adinik, ez duzu kontsideratu;
Errelijioneaz kestione baitzen, oro dituzu bentzutu.
Huna non dugun Mr. Beloc, hala etsenplu ederra!
Jangoikoak kontserba detzola memorioa eta bularra,
Ahazpamen baginuen holako baten beharra,
Gisa guziez iduri du Apostolu zaharra.
Mr Jauretxe jartzen denean prediku kaderan,
Gauzak nola xehatzen mien, mihiz ez daitekc
Haren presentzia ederra, jakintasunarekilan,
Hainitz da admiragarria eginbide guzietan.
Mr Malgor nola behar naiz orainxet zuri mini
Aldi bat soilki aditu eta, orduian nauzu harrit
Nahiz modestiaz daukuzun gazte zirela mark
Ez dugu zure prezioa gutiago estimatu.
Gure artzainari behar daizkogu orok eskerrak b
Dudarik gabe autoritatia ere parteliar sartu.
Misione hunek Ahazpandarrak balin bagaitu
Nondik jin zaikun iturria ez dugu behar duda
Adios beraz jaun Misionestak, ez, otoi, har ofe
Ene ganik ez duzuie izanen meza saririk.
Bakotxak bere present gisak egin ditzala her
Eta nik moltsa hunki gabe guzier koblak uni
AHAZPARNEN
(lehen misionea (1819 edo 1820-an)
eman zuten Jaun Misionesten,
ohoretan, Bernard
Larralde Bordaxuri-ren pertsuak)
1
Ahazparnen artzain handia, artzain estimagarria,
Bere partetik sustengatzen du bortizki erreligionea,
Orai ere herrian du bere gostuz Misionea,
Otoitz dezagun Zeruko Jainkoa kontserba dezon bizia.
2
Ahazparne lehen ere askotan da distingatu,
Oraino ere obra on egiten ez ahal da eneiatu,
Misione bat xarmagarria orai zaio arribatu,
Non ez den arras paganoa, behar baita konbertitu.
3
Misione horren izendatzeaz egiten ote da sumarik ?
Mundu guziak badakigu ongi dela hautaturik,
Bat Baionatik, bertzia Lapurdin, biga Baxenabarretik,
Apostoluien imitatzeko non ote dute parerik?
4
Zuk beraz Monsieur Lahirigoyen Baiona duzu kitatu,
Zure anaiak Lapurtarrak nahi'tutzu gonbertitu,
Sasoin gogorrik, ez adinik ez duzu kontsideratu,
Erreligioneaz kestione baitzen, oro ditutzu bentzutu.
5
Huna non dugun Monsieur Belloc, hala etsenplu ederra !
Jaungoikoak kontserba detzola memorioa eta sukarra,
Ahazparnen baginuen holako baten beharra,
Gisa guziez iduri du Apostolu zaharra.
6
Monsieur Jauretche jartzen denian predikuko kadiran
Gauzak nola xehatzen'tuen mihiz ez daiteke erran,
Haren presentzia ederra jakintasun harekilan,
Hainitz da miragarria eginbide guzietan.
7
Monsieur Malgor, nola behar naiz oraintxet zuri mintzatu ?
Aldi bat soilki aditu eta, orduian nauzu harritu,
Nahiz modestiaz daukuzun gazte zirela markatu,
Ez dugu zure prezioa gutiago estimatu.
8
Gure artzainari behar daizkogu orok eskerrak bihurtu,
Dudarik gabe autoritatia ere parteliar sartu,
Misione hunek Ahazpandarrak balin bagaitu garbitu,
Nondik jin zaikun iturria ez dugu behar dudatu.
9
Adios beraz, Jaun Misionestak, ez otoi har ofentsaturik,
Ene ganik ez duzuie izanen mez saririk,
Bakotxak bere present gisak egin dezala herritik
Eta nik, moltsa hunki gabe, guzier koblak urririk!
GORMANT HANDIA
Gormant handia, munduan bakarra,
Hik jan baitun nere sagarra,
Heorrek iretsi
Ez naun ez estonatzen
Gatuen ondarrak baitiun iresten?
KANTU BERRI BATZU
1
Kantu berri batzu nahi 'tut paratu,
Arrazoina zer den klarki esplikatu,
Gizon famatu batek bainau atakatu,
Hobenik gabetarik gaizki akusatu,
Nik ez dut mendratu,
Ez nihon behartu;
Badenez aipatu,
Bainan orai ez diot nahi barkatu.
2
Gizon famatu hura ainitz aferetan
Ez ahal da tronpatzen bere laltetan,
Suiet abila dela ez da dudarikan,
nihauk ezagutu dut karkula batetan,
Badaki xifretan,
Erregla dobletan,
Bere abentailetan,
Pinta nafarra markatzen du bixtan.
3
Orain deklaratzen nauk,ostaler gaztia,
Uste duka xifrez ilusi jendia,
Nahiz kondatzen tukan baten plazan biga,
Ez daukak ez oraino sakelan saria,
Hire malezia
Ez zautak propia,
Garbiki egia,
Nunbeitik atera kaxkarot umia!
4
Nafar on bat, bera zen bantatzen
Ez ahal baitzaukun gaizki musikatzen,
Ahazparnen ez zela halakorik saltzen
Halere ez gintuan batere trublatzen,
Ez ginen erortzen,
Bidian makurtzen,
Nihun trebukatzen,
Ez niz fida ez zuenez bathaiatzen.
5
Gizonak egiteko oi zer flakezia,
Arrazoinik gabe gaizki mintzatzea,
Zertan atakatu hut, erradak egia,
Hi hizen bezalako itsu-gidaria!
Brida zak mihia!
Eta eman bakia!
Ez duk hoi legia,
Begien bistan duk esperientzia.
6
Eta zuk zer diozu ostaler andria,
Elheketari legun paregabia,
Baduzularik zure aire haundia,
Halere badakizu etxerat bidea,
Etxeko andria,
gazte eta propia,
Egizu guardia,
Eta prest atxikazu kobla saria.
Bernard Larralde Bordaxuri (?)
PRIMO MIHI
Primo mihi, secundum tibi, ez nuen nahi sinetsi,
Nere arreba Janamari,
Iduri baitu berga erdi,
Elizatik etxerat eta hor dabila zizi pitzi,
Axularrek erraiten du horrelakoentzat «hitzuntzi».
GORMANT HANDIA
Gormant handia, munduan bakarra,
Hik jan baitun nere sagarra,
Heorrek iretsi
Ez naun ez estonatzen
Gatuen ondarrak baitiun iresten?